De vraag 'Wat is tachycardie?' legt een belangrijk hartgerelateerd begrip uit. Tachycardie betekent dat het hart sneller klopt dan normaal. Bij een volwassene moet een normale hartslag tussen de 60 en 100 slagen per minuut liggen. Een hartslag die boven dit bereik uitkomt, wordt tachycardie genoemd.
Tachycardie kan ontstaan in de bovenste kamers (atrium) of de onderste kamers (ventrikel) van het hart. Sommige soorten tachycardieën kunnen tijdelijk en goedaardig zijn, terwijl andere kunnen leiden tot ernstige ritmestoornissen en hartfalen.
Onderliggende oorzaken van deze stoornis kunnen zijn: hoge bloeddruk, schildklieraandoeningen, bloedarmoede, overmatige cafeïneconsumptie, stress en bepaalde medicijnen. Ook een aangeboren afwijking in de hartstructuur kan de basis vormen voor tachycardie. Een hart dat niet regelmatig werkt, kan op de lange termijn de pompwerking van het hart verzwakken en de toevoer van voldoende zuurstof naar de organen belemmeren, wat veel systemen kan beïnvloeden, met name de hersenen en de nieren.
Tachycardie uit zich meestal met de volgende symptomen:
Deze symptomen wijzen niet altijd op tachycardie. Maar bij aanhoudende hartkloppingen en pijn op de borst wordt aanbevolen om het hartritme te evalueren met een ECG (elektrocardiogram).
De symptomen van tachycardie kunnen variëren afhankelijk van leeftijd en geslacht. Bij vrouwen kunnen de symptomen soms milder zijn, terwijl bij mannen opvallendere hartkloppingen en pijn op de borst worden waargenomen. Bij sommige individuen kunnen aanvallen van tachycardie alleen worden getriggerd tijdens stressvolle periodes. Daarom is een gedetailleerde medische geschiedenis en het vaststellen van triggerfactoren belangrijk voor de diagnose. Wanneer symptomen frequenter worden of de kwaliteit van leven van de persoon beïnvloeden, kunnen verdere tests en hartritmebewaking nodig zijn.
Ventrikeltachycardie is een ernstige ritmestoornis die voortkomt uit de onderste kamers van het hart, de ventrikels. Het wordt meestal gezien bij mensen die een hartaanval hebben gehad of een structurele hartaandoening hebben.
Dit type tachycardie gaat gepaard met zeer snelle en onregelmatige hartslagen en kan de pompkracht van het hart verminderen. De symptomen kunnen plotseling beginnen en omvatten:
Ventrikeltachycardie is een levensbedreigende situatie die onmiddellijke interventie vereist. Behandeling omvat elektrische schok (defibrillatie), antiaritmische medicijnen of ICD (implanteerbare cardioverter-defibrillator).
Deze ritmestoornis verhoogt vooral het risico op plotselinge dood bij mensen met hartspierbeschadiging. Bij mensen met littekenweefsel in de hartspier komt ventrikeltachycardie vaker voor omdat het elektrische geleidingssysteem is verstoord. Daarom is langdurige monitoring uiterst belangrijk bij mensen die een hartaanval hebben gehad. Indien nodig kan de bron van de ritmestoornis worden geïdentificeerd met elektrofysiologisch onderzoek, en kan een ablatieprocedure worden gepland. Bovendien kunnen geavanceerde diagnostische methoden zoals echocardiografie en angiografie worden uitgevoerd om de hartfunctie te evalueren.
Supraventrikeltachycardie (SVT) is een ritmestoornis die ontstaat in de bovenste delen van het hart (atrium) en wordt gekarakteriseerd door plotseling beginnende aanvallen van hartkloppingen. SVT is meestal goedaardig, maar kan ongemakkelijk zijn.
SVT symptomen zijn:
Aanvallen kunnen vanzelf eindigen. Als ze frequent zijn, kunnen elektrofysiologische studies en ablatiebehandeling worden gepland.
Tijdens SVT-aanvallen kunnen patiënten met zogenaamde vagale manoeuvres hun hartslag vertragen. Deze omvatten hoesten, het gezicht met koud water wassen of de adem inhouden en persen. Als deze methoden niet werken, kan medicamenteuze behandeling of elektrische cardioversie in de spoedeisende hulp worden toegepast. Hoewel SVT geen gevaar voor het leven vormt, kan het, indien niet behandeld, leiden tot ontwikkeling van angst, verminderde arbeidscapaciteit en een daling van de kwaliteit van leven.
Posturaal tachycardiesyndroom (POTS) is een aandoening die wordt gekenmerkt door een extreme toename van de hartslag bij het opstaan. Deze aandoening komt vaker voor bij jonge vrouwen en is meestal een chronisch probleem.
Symptomen van posturale tachycardie zijn:
Diagnose wordt gesteld door EKG-controle tijdens lig- en sta-posities. Behandeling kan veranderingen in levensstijl omvatten (verhoogde zoutinname, veel vochtinname) en in sommige gevallen medicatie-ondersteuning.
Bij POTS-patiënten is de communicatie tussen het zenuwstelsel en de bloedvaten verstoord. Dit leidt tot een daling van de bloeddruk en onvoldoende bloedtoevoer naar de hersenen. Langdurig staan, warme omgevingen en onvoldoende vochtinname kunnen symptomen verergeren. Daarom is het aan te raden dat patiënten veel water drinken, compressiekousen dragen en langzaam van houding veranderen. Slaappatronen en stressmanagement zijn ook belangrijk. Lichte oefeningen en rekoefeningen kunnen helpen bij het controleren van de ziekte.
Hoe tachycardie verdwijnt, kan verschillende antwoorden omvatten, afhankelijk van het type en de ernst van de aandoening.
Over het algemeen:
Medisch gezien:
ECG-monitoring van hartritme is van cruciaal belang voor een juiste diagnose en behandelplanning.
Daarnaast moeten ook de onderliggende factoren die tachycardie kunnen veroorzaken worden geëvalueerd. Schildklieraandoeningen, bloedarmoede, elektrolytenonbalans of bijwerkingen van medicijnen kunnen tachycardie veroorzaken. Daarom zijn gedetailleerde bloedonderzoeken en klinische medische geschiedenis een belangrijk onderdeel van het behandelproces. Indien nodig kan het hartritme 24 uur lang worden gemonitord met een holtermonitor.
Niet elke hartklopping betekent tachycardie, en niet elke tachycardie is gevaarlijk. Echter, indien de volgende situaties zich voordoen, kan dringende medische tussenkomst noodzakelijk zijn:
Deze symptomen kunnen erop wijzen dat tachycardie kan leiden tot blijvende hartritmestoornissen of een plotselinge hartstilstand.
Indien in noodsituaties niet wordt ingegrepen, kan het hartritme volledig verstoord raken. Daarom moet bij het begin van de klachten 112 worden gebeld en de patiënt naar de dichtstbijzijnde spoedeisende hulp worden gebracht. Zelfs de milde vormen van tachycardie kunnen indien genegeerd op den duur verergeren. Daarom is regelmatige opvolging door een cardioloog, een gezonde levensstijl en vroege ingrijpen van groot belang.