De schildklier is een orgaan in het nekgebied dat een belangrijke rol speelt in de regulatie van de stofwisseling. Echter, in sommige gevallen kunnen schildklierproblemen optreden en behandeling vereisen. Schildklierknobbels, schildklierkanker of een overactieve of onderactieve werking van de schildklier zijn situaties waarvoor schildklierchirurgie noodzakelijk kan zijn.
Wat is Schildklierchirurgie?
Schildklierchirurgie is een chirurgische ingreep die wordt uitgevoerd om knobbels in de schildklier, schildklierkanker of een overactieve of onderactieve werking van de schildklier te behandelen. Het wordt doorgaans toegepast om vast te stellen of schildklierknobbels al dan niet kwaadaardig zijn of om de werking van de schildklier te corrigeren.
Voor Wie is Schildklierchirurgie Geschikt?
Enkele situaties waarin iemand kandidaat kan zijn voor schildklierchirurgie zijn:
- Vergrote schildklierknobbels of knobbels die het risico lopen kwaadaardig te zijn.
- Patiënten die gediagnosticeerd zijn met schildklierkanker.
- Situaties waarbij de schildklier overactief is, zoals bij de ziekte van Graves of Basedow.
- Situaties waarin de schildklierfuncties verminderd zijn of waarin een tekort aan schildklierhormoon aanwezig is.
Deze situaties kunnen vereisen dat de functies van de schildklier gereguleerd worden of dat knobbels verwijderd worden, en chirurgisch ingrijpen kan dan een geschikte optie zijn.
Hoe Functioneert Schildklierchirurgie?
Schildklierchirurgie is meestal een chirurgische ingreep die in het nekgebied wordt uitgevoerd. Deze ingreep wordt doorgaans onder algemene anesthesie gedaan. De chirurg verwijdert zorgvuldig het aangetaste gedeelte van de schildklier of de knobbels. Tijdens de operatie wordt geprobeerd de functionaliteit van de schildklier te behouden, maar in sommige gevallen kan het nodig zijn de schildklier geheel of gedeeltelijk te verwijderen.
Schildklierchirurgie wordt meestal overwogen in de volgende situaties:
-
Wanneer een knobbel of struma druk uitoefent op de luchtwegen,
-
Wanneer een verdachte of kwaadaardige knobbel wordt aangetroffen,
-
Wanneer er geen respons is op de behandeling van hyperthyreoïdie,
-
Bij opvallende cosmetische zwellingen in de hals.
Voor de operatie worden gedetailleerde schildklierfunctietesten, echografie, scintigrafie en indien nodig fijne naald aspiratie biopsie bij de patiënt uitgevoerd. Deze testen zijn zeer belangrijk om de chirurg te helpen bepalen welke delen moeten worden verwijderd. In sommige gevallen kan de patiënt vóór de operatie ook medicatie krijgen om de hormoonbalans te herstellen.
De technieken die in de schildklierchirurgie worden gebruikt zijn verbeterd, en tegenwoordig worden er ook minimaal invasieve (met kleine incisies uitgevoerde) chirurgische methoden toegepast. Indien nodig worden speciale apparaten zoals zenuwmonitoringstechnologieën gebruikt om schade aan de stembanden te voorkomen, waardoor het risico op complicaties tot een minimum wordt beperkt.
Wanneer tijdens de operatie de gehele schildklier wordt verwijderd (totale thyreoïdectomie), moet de patiënt na de operatie levenslang schildklierhormoonaanvulling krijgen. Bij gedeeltelijke verwijderen (lobectomie) is het mogelijk dat als de resterende klier voldoende hormonen produceert, geen medicatie nodig is. Welke chirurgische optie wordt toegepast, wordt individueel bepaald op basis van de klinische status van de patiënt.
Nazorg na Schildklierchirurgie
Na de schildklierchirurgie blijven patiënten meestal enkele dagen in het ziekenhuis en volgen ze het herstelproces. Terwijl de wond in het operatiegebied geneest, kunnen regelmatige dokterscontroles en medicatie vereist zijn. In de postoperatieve periode moet aandacht worden besteed aan het balanceren van de schildklierhormonen en een gezond herstelproces. Schildklierchirurgie is een effectieve methode voor de behandeling van schildklierproblemen.
Het is echter belangrijk om een arts te raadplegen om te bepalen of het een geschikte behandelingsoptie is voor elke patiënt. Personen met schildklierproblemen moeten contact opnemen met een endocrinoloog of schildklierchirurg om informatie over schildklierchirurgie te krijgen en geschikte behandelingsopties te leren kennen. Met de aanbevelingen van de gezondheidsdeskundige en de juiste behandeling is het mogelijk om met schildklierproblemen om te gaan.
Enkele aandachtspunten in de postoperatieve periode zijn:
-
Het operatiegebied schoon houden en de verbanden op de aanbevolen manier aanbrengen,
-
Het volgen van symptomen zoals heesheid of problemen met slikken,
-
Controleren van calciumspiegels (vooral bij totale thyreoïdectomie),
-
Het regelmatig starten van schildklierhormoontherapie.
Calciumgebrek kan zich voordoen bij sommige patiënten in de postoperatieve periode. Dit kan worden veroorzaakt door de invloed op de bijschildklieren en is meestal tijdelijk. In dat geval kan aan de patiënt calcium- en vitamine D-suppletie worden voorgeschreven. Ook kunnen in de eerste weken spanning in de nek, lichte pijn of gevoelloosheid optreden; deze zijn meestal tijdelijk.
Personen die een schildklieroperatie hebben ondergaan, dienen op regelmatige basis door een endocrinoloog te worden gecontroleerd. Na de operatie moeten de schildklierhormoonspiegels worden aangepast, TSH-controles worden gedaan en de dosering van hormonen indien nodig worden aangepast. Bij patiënten die omwille van schildklierkanker geopereerd zijn, wordt controle plaatsgevonden op terugkeer via thyreoglobulineniveaus en beeldvormingstechnieken.
Psychologische ondersteuning is in dit proces ook belangrijk. Sommige patiënten kunnen esthetische zorgen hebben over het litteken op hun nek door de operatie. Daarom moeten patiënten ook worden geïnformeerd over crèmes die littekens verminderen of esthetische chirurgische opties. Over het algemeen verloopt het genezingsproces snel, comfortabel en veilig dankzij de moderne chirurgische technieken die tegenwoordig worden toegepast.
Veelgestelde Vragen
Wat is de Schildklier?
De schildklier is een interne afscheiding (endocrien) klier aan de voorzijde van de nek, aan beide zijden van de luchtpijp, in de vorm van een vlinder. Deze klier produceert schildklierhormonen (T3 en T4), die veel belangrijke functies controleren, van het reguleren van de stofwisseling, het beheersen van de lichaamstemperatuur, het hartritme tot het spijsverteringsproces. Schildklieraandoeningen kunnen de hormoonproductie van de klier beïnvloeden, evenals structurele afwijkingen in de klier – zoals knobbeltjes in de schildklier – die als ziekten worden geclassificeerd. Structurele of functionele problemen kunnen systemische effecten hebben.
Een gezonde schildklier is essentieel voor zowel fysieke als mentale processen. Het speelt een rol bij talloze functies, van dagelijks energieverbruik tot huidgezondheid, van spierontwikkeling tot de menstruatiecyclus. Vooral in perioden van hormonale veranderingen zoals kindertijd, puberteit, zwangerschap en menopauze moeten de schildklierfuncties nauwlettend in de gaten worden gehouden. Daarom komt de gezondheid van de schildklier naar voren als een belangrijk aandachtspunt gedurende het hele leven.
Wat Doet de Schildklier?
De vraag "Wat doet de schildklier?" is essentieel om te begrijpen waarom deze klier zo belangrijk is. De hormonen geproduceerd door de schildklier:
- Reguleren het metabolisme,
- Balanceren de lichaamstemperatuur,
- Helpen bij de juiste werking van het hart- en spijsverteringssysteem,
- Ondersteunen groei en ontwikkeling,
- Hebben directe invloed op hersenfunctie en stemming.
Daarom kan onderactiviteit van de schildklier (hypothyreoïdie) of overactiviteit van de schildklier (hyperthyreoïdie) ernstige gezondheidsproblemen veroorzaken. Ook veranderingen in spiersterkte, vermoeidheidsniveau, huiddroogte, haaruitval of zelfs nagelveranderingen kunnen wijzen op een onevenwichtigheid van de schildklierhormonen. Het behoud van een hormonale balans is ook van groot belang voor een gezond functionerend immuunsysteem. Verstoringen in hormoonniveaus kunnen veel chronische aandoeningen activeren.
Waar Bevindt Zich de Schildklier?
De vraag "Waar bevindt zich de schildklier?" is vooral van belang voor mensen die tijdens een lichamelijk onderzoek anomalieën in het nekgebied voelen.
De schildklier:
- Bevindt zich aan de voorkant van de nek,
- Vlak onder de adamsappel,
- Aan beide zijden van de luchtpijp (trachea).
Onder normale omstandigheden is deze klier niet voelbaar van buitenaf. Bij vergroting (struma), de vorming van knobbels in de schildklier of een ontsteking kan echter een zwelling aan de voorkant van de nek zichtbaar worden. Patiënten klagen soms over slikproblemen, heesheid of een drukkend gevoel en raadplegen dan een arts. Bij dergelijke klachten wordt naast lichamelijk onderzoek ook echografie en schildklierfunctietesten uitgevoerd voor een gedetailleerde evaluatie. De schildklier is een klein maar essentieel orgaan en zelfs de kleinste veranderingen moeten in acht worden genomen.
Wat Zijn de Functies van de Schildklier?
De functies van de schildklier zijn cruciaal voor het behouden van een gezonde levensstijl gedurende alle levensfasen. De taken van deze kleine klier omvatten:
- Energieproductie en gebruik: Zorgt ervoor dat cellen de energie produceren die ze nodig hebben.
- Metabole balans: Reguleert het metabolisme van koolhydraten, eiwitten en vetten.
- Groei en ontwikkeling: Speelt vooral in de baby- en puberteitsperiode een cruciale rol.
- Zenuwstelsel werking: Beïnvloedt aandacht, geheugen en concentratie.
- Regulatie van lichaamstemperatuur: Is verantwoordelijk voor het behoud van evenwicht in koude of warme omgevingen.
- Spier- en hartfunctie: Reguleert spierkracht en hartslag.
- Menstruatiecyclus bij vrouwen: Heeft een directe invloed op de hormonale balans.
Daarnaast hebben schildklierhormonen ook directe invloed op botgezondheid, spijsverteringswerking, slaapkwaliteit en emotionele balans. Een laag hormoonniveau kan het risico op osteoporose verhogen, terwijl een hoog hormoonniveau het hartritme kan verstoren. De verstoring van de functies van deze klier kan dus kettingreactieproblemen veroorzaken die het hele lichaamssysteem beïnvloeden.
Wat is Hypothyreoïdie (Onderfunctioneren van de Schildklier)?
Hypothyreoïdie, ofwel onderfunctioneren van de schildklier, is een klinische aandoening waarbij de schildklier onvoldoende hormonen produceert. Het komt het vaakst voor als gevolg van de ziekte van Hashimoto.
Symptomen zijn onder andere:
- Vermoeidheid, zwakte, neiging tot slapen,
- Gewichtstoename, constipatie,
- Haaruitval, droge huid,
- Concentratieproblemen, depressieve stemming.
Hypothyreoïdie is een langzaam voortschrijdende ziekte die na verloop van tijd ernstige gezondheidsproblemen kan veroorzaken. Vroegtijdige diagnose gevolgd door medicamenteuze behandeling zorgt ervoor dat de klachten aanzienlijk verbeteren. Daarnaast moeten patiënten aandacht besteden aan voeding, lichaamsbeweging en stressmanagement naast medicatiegebruik. Tijdens de behandeling moeten TSH-niveaus regelmatig worden gecontroleerd en de medicatiedosis indien nodig worden aangepast.
Wat is Hyperthyreoïdie (Overfunctioneren van de Schildklier)?
Hyperthyreoïdie, of overfunctioneren van de schildklier, ontstaat door een overmatige productie van schildklierhormonen. Hierdoor versnelt het metabolisme van het lichaam.
Symptomen:
- Snelle hartslag, hartkloppingen,
- Overmatig zweten, trillende handen,
- Gewichtsverlies, toegenomen eetlust,
- Zenuwachtigheid, slapeloosheid.
Bij hyperthyreoïdie kan het cardiovasculaire systeem ernstig worden beïnvloed. Daarom moet het behandelplan nauwkeurig worden uitgestippeld. Behandelopties omvatten antithyroïd medicijnen, radioactieve jodiumtherapie en chirurgische ingrepen. Bij patiënten met de ziekte van Graves die ook oogproblemen hebben, kan aanvullende oogheelkundige evaluatie nodig zijn. Bij deze patiënten kunnen ook vitamine- en mineraalsupplementen aan de behandeling worden toegevoegd.
Hoe Wordt de Schildklier Behandeld?
De behandeling van de schildklier varieert afhankelijk van het type aandoening. De belangrijkste behandelmethoden zijn:
- Hypothyreoïdie: Hormoonvervangingstherapie (levothyroxine).
- Hyperthyreoïdie: Antithyroïd medicijnen, jodiumtherapie of chirurgie.
- Schildklierknobbels: Monitoring, biopsie of chirurgie.
- Schildklierkanker: Radioactieve jodium- en hormoononderdrukkingstherapie na chirurgie.
Patiënten die schildklierchirurgie hebben ondergaan, moeten mogelijk levenslang hormoonaanvulling krijgen. Vooral in gevallen van kanker wordt na de operatie een radioactieve jodiumtherapie toegepast om achtergebleven cellen te vernietigen. Het behandelplan moet individueel worden afgestemd op basis van de leeftijd, klinische status en bijkomende aandoeningen van de patiënt.
Naar Welke Afdeling Gaat men voor de Schildklier?
De vraag naar welke afdeling men gaat voor de schildklier is belangrijk voor het tijdig raadplegen van de juiste specialist.
- Endocrinologie: Diagnose en monitoring van schildklierhormoonafwijkingen, plannen van medicamenteuze behandeling.
- Interne Geneeskunde: Algemene evaluatie, eerste consultatie.
- Algemene Chirurgie: Komt in beeld bij knobbels, struma of kanker waarvoor chirurgie nodig is.
Daarnaast dragen ook afdelingen radiologie (echografie), nucleaire geneeskunde (scintigrafie), pathologie (biopsiebeoordeling) bij aan het diagnoseproces. Coördinatie tussen deze afdelingen in de behandelingsperiode is cruciaal voor een juiste en effectieve behandeling.