Leeftijdsgebonden maculadegeneratie komt in twee verschillende vormen voor (droog en nat) en deze twee vormen hebben verschillende symptomen. Aangezien het voor een persoon niet mogelijk is om zelf maculadegeneratie in het oog te detecteren, zijn regelmatige oogonderzoeken, tests in klinische omgeving en vroege diagnose van groot belang. Met dit onderzoek kan zowel de diagnose als het type van de ziekte worden vastgesteld, waarna snel een beslissing kan worden genomen over de betreffende behandelingsmethode.
Bij de diagnose worden de klachten van de patiënt beluisterd en worden de relevante symptomen onderzocht, waarna het behandelingsproces begint. Netvliesonderzoek en oogangiografie zijn onderdeel van deze tests. Omdat de symptomen van de ziekte op veel andere oogaandoeningen lijken, wordt een definitieve diagnose van de ziekte gesteld met geavanceerde tests. Hiervoor worden drie verschillende toepassingen gebruikt.
Netvliesonderzoek
Voor een gedetailleerd netvliesonderzoek worden eerst druppels gedruppeld die de pupil van de patiënt wijder maken. Daarna wordt een onderzoek uitgevoerd met speciale lenzen die het mogelijk maken de achterkant van het oog te zien. Omdat het maculagebied duidelijk te zien is, kan zowel de diagnose van maculadegeneratie als de differentiële diagnose van andere ziekten worden gesteld, net als eventuele bloedingstekenen die zichtbaar kunnen zijn.
Optische Coherentie Tomografie
Voor dit onderzoek is het niet nodig om de pupillen te vergroten. Het is een eenvoudig en makkelijk onderzoek. Er is ook geen noodzaak om medicijnen via de bloedbaan toe te dienen. Het toont ons het maculagebied in lagen. Het toont zowel het type van de ziekte als de dikte van het maculagebied. Daarnaast helpt het bij de follow-up van patiënten die een injectie in het oog hebben gekregen bij het natte type.
Oogangiografie
Oogangiografie is een belangrijk onderzoek dat wordt uitgevoerd om de definitieve diagnose, het type en de differentiële diagnose van andere ziekten te stellen. Eerst worden druppels gegeven die de pupillen vergroten. Vervolgens wordt een kleurstof genaamd 'fluoresceïne' geïnjecteerd in een ader via de arm of hand. Terwijl de patiënt zittend is, worden achter elkaar foto's van de achterkant van het oog gemaakt met het angiografie-apparaat. Het toont ons duidelijk de beschadigde weefsels in het maculagebied. Het geeft gedetailleerde informatie over de diagnose, behandelingsbeslissing en opvolging van de ziekte en over het type. Het helpt ook bij de differentiële diagnose van andere ziekten. Nadat het type van maculadegeneratie is bepaald, is in het geval van het meestal voorkomende droge type de behandeling gericht op het onder controle krijgen van de bloeddruk en vetwaarden in het bloed, het consumeren van Omega 3, stoppen met roken en alcohol en zich voeden met een dieet rijk aan noodzakelijke vitaminen en mineralen of deze via capsules innemen.
Hoewel zeldzaam, wordt bij het natte type, waarin nieuwe vaatvorming wordt waargenomen, een injectie in het oog toegepast. Met een zeer dunne naald wordt medicatie technisch correct in het oog geïnjecteerd en deze behandeling wordt maandelijks naar behoefte herhaald met als doel nieuwe vaatvorming te onderdrukken en de progressie van het natte type te vertragen.
Het Belang van Vroege Diagnose bij Maculadegeneratie
Maculadegeneratie kan in een vroeg stadium asymptomatisch zijn. Daarom spelen routinematige oogcontroles een cruciale rol bij het herkennen van de ziekte voordat deze vordert. Vooral voor personen van 50 jaar en ouder wordt aanbevolen jaarlijks ten minste één oogonderzoek te ondergaan. Dankzij een vroege diagnose kan met de behandeling worden begonnen voordat er sprake is van visusverlies en kan de kwaliteit van leven worden gehandhaafd.
Bij vroeg ontdekte droge maculadegeneratie kan de progressie van de ziekte worden vertraagd door aanpassingen in de levensstijl en vitamine supplementen. Het voorkomen van de overgang naar het natte type is in dit stadium mogelijk door voorzorgsmaatregelen te nemen. Regelmatige monitoring, patiënteducatie en juiste voorlichting kunnen ook de succesratio van het behandelingsproces verhogen.
De Rol van Voeding bij Maculadegeneratie
Voeding speelt een grote rol bij maculadegeneratie voor zowel het vertragen van de progressie van de ziekte als het ondersteunen van de gezondheid van het netvlies. Voedingsmiddelen rijk aan antioxidanten, omega-3-vetzuren en luteïne komen in dit proces naar voren.
Groene bladgroenten (spinazie, boerenkool), wortels, vis, eieren en amandelen zijn voordelig voor de gezondheid van de macula. Daarnaast wordt voldoende inname van vitamine A, C en E, en van mineralen zoals zink en selenium aanbevolen. Stoppen met roken en het beperken van alcoholconsumptie hebben ook een positief effect op de gezondheid van de ogen.
Het voedingspatroon moet persoonlijk worden gepland onder begeleiding van een arts of diëtist. Voor het gebruik van supplementen moet altijd deskundig advies worden ingewonnen.
Leven met Maculadegeneratie: Dagelijkse Leefstijltips
Mensen met maculadegeneratie kunnen baat hebben bij enkele aanpassingen in het dagelijks leven om hun visuele comfort te verbeteren. Het is vooral belangrijk om in voldoende verlichte ruimtes te verblijven en het lezen van boeken of werken bij gedimd licht te vermijden.
Grote lettertypes, beeldscherminstellingen die het contrast verhogen, en hulpmiddelen zoals vergrootglazen kunnen de visuele functies ondersteunen. Voorzichtig lopen en aandachtig stappen verkleinen ook het valrisico. Bovendien beschermt het dragen van een zonnebril tegen schadelijke UV-stralen de retina.
De emotionele dimensie van de ziekte mag niet worden genegeerd. Bij mensen met visusverlies kan het risico op depressie en angst toenemen. Daarom is, indien nodig, het inwinnen van psychologische steun ook aan te bevelen.
Hoe Behandelingsopvolging bij Maculadegeneratie Wordt Gedaan?
De opvolging van maculadegeneratie kan variëren afhankelijk van de toegepaste behandeling. Bij het droge type wordt de voortgang gevolgd door regelmatige oogonderzoeken en OCT-controles. Indien nodig wordt de aanvulling van vitaminen en mineralen voortgezet.
Bij patiënten met het natte type die worden behandeld met intra-oculaire injecties, wordt in de eerste maanden doorgaans een maandelijkse injectie gepland. De gezichtsscherpte wordt geëvalueerd, en vloeistofophopingen worden met OCT bijgehouden. Wanneer de progressie stopt, kan de frequentie van de injecties worden verminderd, maar de behandeling wordt niet volledig gestopt.
Het is belangrijk om vast te houden aan de door de arts aanbevolen controle-intervallen voor het lange termijn succes van de behandeling. Bij elke nieuwe symptoom of verandering in het zicht moet onmiddellijk een oogarts worden geraadpleegd.
Veelgestelde Vragen
Wat is Maculadegeneratie?
Maculadegeneratie, medisch bekend als leeftijdsgebonden maculadegeneratie, ontstaat door beschadiging van het maculagebied dat zich in de retinale laag van het oog bevindt. In dit gebied bevinden zich de zenuwcellen die zorgen voor scherp en gedetailleerd zien in de grootste concentratie.
De ziekte wordt meestal waargenomen bij personen ouder dan 50 jaar. Wazigheid in het midden van het gezichtsveld, het krom zien van lijnen en moeite met het onderscheiden van kleuren zijn een van de eerste symptomen.
Als maculadegeneratie niet tijdig wordt opgemerkt, kan dit leiden tot permanent centraal zichtverlies. Vooral roken, hypertensie en genetische aanleg zijn factoren die het risico verhogen.
Wat is Maculadegeneratie in het Oog?
De vraag wat maculadegeneratie in het oog is, is belangrijk voor het begrijpen van de impact van de ziekte op de visuele functie. De macula is het gebied dat het centrum van het gezichtsveld vormt en verantwoordelijk is voor gedetailleerd zien.
Wanneer de cellen in dit gebied beschadigd raken, kan de persoon zijn centrale zicht verliezen, terwijl het perifere zicht lange tijd behouden kan blijven.
Er zijn twee hoofdtypen van de ziekte:
-
Droog maculadegeneratie: Het vordert langzaam, het gezichtsverlies is geringer.
-
Nat type: Het vordert snel, gaat gepaard met intraoculaire vochtophoping en bloeding.
Droog maculadegeneratie begint meestal op oudere leeftijd en kan zonder symptomen vorderen. Daarom zijn regelmatige oogonderzoeken van groot belang.
Kan Maculadegeneratie Genezen?
Het antwoord op de vraag of maculadegeneratie kan genezen, varieert afhankelijk van het stadium en het type van de ziekte. Bij het droge type kan de ziekte niet volledig genezen worden, maar kan de progressie worden vertraagd.
Regelmatige vitamine supplementen en gezonde leefgewoonten helpen de ziekte onder controle te houden.
Bij het natte type kan gezichtsverlies worden gestopt met intraoculaire injecties (anti-VEGF) en in sommige gevallen kan het gezichtsvermogen enigszins herstel bewerkstelligen.
Behandeling vereist echter continuïteit. Vroege diagnose en aanvang van de behandeling zijn sterk van invloed op de respons.
Wat Veroorzaakt Maculadegeneratie?
De vraag wat maculadegeneratie veroorzaakt, is een belangrijk onderwerp voor mensen die zich willen beschermen tegen de ziekte.
De belangrijkste oorzaak van de ziekte is veroudering. Naarmate men ouder wordt, slijt de retinale laag langzaam. In dit proces kunnen vrije radicalen, vaatvernauwingen en ontstekingsprocessen het maculagebied beschadigen.
Andere risicofactoren zijn:
-
Roken
-
Onvoldoende antioxidantinname
-
Hypertensie en verhoogde cholesterol
-
Langdurige onbeschermde blootstelling aan zonlicht
-
Familiegeschiedenis van maculadegeneratie
De meeste van deze oorzaken zijn veranderbare risicofactoren. Aandacht besteden aan een gezonde levensstijl en regelmatig testen op maculadegeneratie wordt aanbevolen voor ooggezondheid.