Wat is Depressie? Symptomen en Omgangsmethoden

Depressie is een mentale en psychologische aandoening die invloed heeft op iemands denkvermogen, interesse, slaap-, eet- en drinkgewoonten in het dagelijks leven en zich uit in een diep gevoel van verdriet. Over het algemeen kunnen stressvolle en verdriet veroorzakende situaties zoals het verlies van een dierbare, het beëindigen van een relatie, een ernstige ziekte, het verlies van een baan of financiële zorgen, tot depressie leiden. Gevoelens van waardeloosheid en hopeloosheid, aanhoudend ongelukkig zijn en nergens meer plezier aan beleven, zijn de meest voorkomende symptomen van depressie.

Wat zijn de Symptomen van Depressie?

Depressie is een ernstige aandoening die zowel de emotionele als fysieke gezondheid beïnvloedt en de symptomen kunnen van persoon tot persoon verschillen. De meest voorkomende symptomen van depressie zijn onder andere een voortdurend gevoel van verdriet en hopeloosheid, gevoelens van waardeloosheid en schuld, gebrek aan energie, problemen met denken en concentreren, verlies van interesse, slaapstoornissen, veranderingen in de eetlust en onverklaarbare fysieke pijnen. Bij kinderen en jongeren kunnen irritatie, een afname in schoolprestaties en het vermijden van sociale interacties opvallen; bij oudere individuen kunnen vermoeidheid, gebrek aan eetlust en geheugenproblemen prominent zijn. Deze symptomen kunnen de levenskwaliteit ernstig beïnvloeden en vroegtijdige interventie is van groot belang in het behandelproces.

Oorzaken van Depressie

Depressie is een veelvoorkomend geestelijke-gezondheidsprobleem dat zowel de emotionele als fysieke gezondheid van een individu kan beïnvloeden. Er kunnen verschillende risicofactoren een rol spelen bij het ontstaan van depressie:

• Genetische aanleg: Een familiegeschiedenis van depressie kan het risico voor een individu verhogen.
• Zwangerschap en postnatale processen: Hormonale veranderingen, met name tijdens de zwangerschap en daarna, kunnen leiden tot depressie.
• Persoonlijkheidskenmerken: Introverte en gevoelige persoonlijkheid kan het risico op depressie verhogen.
• Omgevingsfactoren: Problemen binnen de familie, verlies van een ouder op jonge leeftijd, lage levensstandaarden of echtscheiding kunnen in dit proces effectief zijn.
• Gebruik van middelen en medicijnen: Alcohol, drugs of bepaalde medicaties kunnen depressie uitlokken.
• Chronische aandoeningen: Langdurige fysieke ziektes kunnen de basis vormen voor depressie.
• Stress en traumatische ervaringen: Werkloosheid, verwaarlozing of mishandeling in de kindertijd zijn belangrijke factoren die het risico op depressie verhogen.

Het is belangrijk te onthouden dat depressie een negatieve invloed kan hebben op het leven van een individu. Het inschakelen van doktersondersteuning is een belangrijke stap voor degenen die deze symptomen ervaren.

Behandeling van Depressie

Een van de belangrijkste stappen bij de behandeling van depressie is het verkrijgen van psychiatrische ondersteuning. Om het behandelingsproces effectiever te maken, wordt ook aanbevolen dat de persoon enkele wijzigingen in zijn levensstijl aanbrengt. Onder de zaken waar in dit proces aandacht aan moet worden besteed, zijn het aanleren van regelmatige slaap- en gezonde eetgewoonten, het richten op fysieke activiteiten, het onderhouden van sociale relaties en het ontwikkelen van stressmanagementvaardigheden. Hoewel depressie niet volledig kan worden voorkomen, kan het aannemen van een gezonde levensstijl, deelnemen aan sociale activiteiten, goed zorgen voor de persoonlijke gezondheid en het vermijden van alcohol of druggebruik het risico op depressie verminderen.

Soorten Depressie

Depressie is onderverdeeld in verschillende typen, elk met zijn eigen unieke kenmerken. Het begrijpen van de soorten depressie kan helpen bij het ontwikkelen van een nauwkeurigere benadering voor behandeling.

• Major Depressie (Klinische Depressie)

Dit is de meest voorkomende vorm van depressie. De persoon ervaart gedurende het grootste deel van de dag een intense droefheid, hopeloosheid en verlies van interesse. Deze gevoelens gaan gepaard met fysieke symptomen zoals energietekort, slaapstoornissen en veranderingen in de eetlust. Als het niet wordt behandeld, kan major depressie langdurig aanhouden.

• Dysthymie (Chronische Depressie)

Dysthymie is een minder ernstige maar langdurige vorm van depressie. Dit type depressie duurt meestal minstens twee jaar en vertoont mildere symptomen, maar laat de persoon voortdurend in een staat van ongelukkigheid verkeren.

• Bipolaire Stoornis

Bipolaire stoornis is een aandoening waarbij perioden van depressie en manie zich periodiek herhalen. Bij deze ziekte ontstaat een voortdurende cyclus van depressieve en manische episoden. Tijdens depressieve perioden ervaart de persoon een diep gevoel van hopeloosheid en energietekort, terwijl hij tijdens manische perioden tekenen van overmatige energie, hoge eigenwaarde en verminderde slaapbehoefte vertoont.

• Seizoensgebonden Depressie (SAD)

Seizoensgebonden depressie komt vooral voor in de wintermaanden bij het korter worden van de dagen. De vermindering van zonlicht en veranderingen in de biologische klok kunnen leiden tot symptomen van depressie.

• Postpartum Depressie (Depressie na de Bevalling)

Wegens hormonale veranderingen na de bevalling kunnen sommige vrouwen depressie ontwikkelen. Postpartum depressie kan enkele weken na de bevalling beginnen en kan, als het niet behandeld wordt, lang duren.

Wat zijn de Psychologische en Fysieke Effecten van Depressie?

Depressie is niet alleen een emotionele toestand, maar beïnvloedt ook de fysieke gezondheid. Wanneer de psychologische en fysieke effecten van depressie beter worden begrepen, kan een duidelijk stappenplan worden opgesteld voor het behandelingsproces.

Psychologische Effecten van Depressie

• Angst en Rusteloosheid: Depressie wordt vaak geassocieerd met angststoornissen. De persoon kan zich in een psychologische toestand van bezorgdheid, rusteloosheid en angst bevinden.
  
  
• Emotionele Leegte: Depressie kan een persoon emotioneel gevoelloos maken. De persoon kan stoppen met plezier beleven aan iets en een verlies van interesse in het leven ervaren.
  
  

Fysieke Effecten van Depressie

• Fysieke Ongemakken: Depressie kan leiden tot hoofdpijn, rugpijn, misselijkheid en andere fysieke pijnen. De pijnen worden ervaren als de lichamelijke uitingen van depressie, zonder aan een fysieke ziekte ten grondslag te liggen.
  
  
• Slaapstoornissen: Depressie kan het slaapritme verstoren. De persoon kan een overmatige slaapbehoefte of slapeloosheid ervaren. Deze toestand kan het herstelproces van depressie bemoeilijken.

• Energietekort: Depressie put de persoon fysiek uit. Er kan een gevoel van lethargie en vermoeidheid bij dagelijkse taken verschijnen, wat de levenskwaliteit negatief beïnvloedt.

Wat is de Impact van Depressie op het Werkende Leven?

Depressie kan een diepe impact hebben op iemands werkzame leven. Het kan de productiviteit op de werkplek verminderen, leiden tot verzuim en de algehele kwaliteit van leven beïnvloeden. Depressie kan door verminderde focus en concentratie leiden tot een daling in werkproductiviteit en indirect stress veroorzaken.


Personen die aan depressie lijden vermijden vaak sociale relaties op de werkplek en kunnen de voorkeur geven aan afzondering. Dit kan in de professionele omgeving een gevoel van eenzaamheid creëren.

Veelgestelde Vragen

Wanneer moet depressie serieus worden genomen?

Om depressiesymptomen serieus te nemen, moeten emotionele en fysieke veranderingen een aantal weken aanhouden en het dagelijks leven aanzienlijk beïnvloeden. Als een persoon voortdurend gevoelens van verdriet, hopeloosheid, energietekort, slaapstoornissen, interesseverlies of fysieke pijn ervaart, vereist deze toestand het inschakelen van professionele hulp. 

Hoe lang duurt het om depressie te behandelen?

Het grootste deel van de depressiegevallen profiteert van bekende standaard behandelingsmethoden, wat meestal een slagingspercentage van 85% bereikt. Voor gevallen die geen behandeling ontvangen, duurt het herstelproces meestal 6 tot 24 maanden, terwijl bij 5% tot 10% van de gevallen deze periode langer dan twee jaar kan zijn. Met behandeling kan deze periode echter verkort worden tot enkele weken tot enkele maanden.

Welke activiteiten kunnen helpen bij het omgaan met depressie?

Enkele activiteiten voor het omgaan met depressie zijn het ontwikkelen van nieuwe hobby's, een dagboek bijhouden, sociale contacten onderhouden, sporten, doelen stellen en realiseren, een slaaproutine opstellen en zich richten op interessevolle activiteiten als een manier om met stress om te gaan. Hobby's zoals schilderen, een muziekinstrument bespelen of handwerken kunnen ook helpen bij het verminderen van depressieve symptomen en individuen ontspanning bieden.

Hoe belangrijk is gezinsondersteuning in de behandeling van depressie?

In het depressieproces is de ondersteuning van het gezin, naast de eigen inspanningen van het individu, cruciaal. Gezinsleden moeten de persoon helpen monotonie te doorbreken in plaats van hem te overtuigen dat er niets aan de hand is. Ze moeten de ziekte niet zien als luiheid of zwakte. Mensen met depressie zijn vaak obsessief en herhalen vaak hetzelfde onderwerp.