Onze ogen moeten constant vochtig blijven om de visuele functie op een gezonde manier te kunnen behouden. Deze vochtigheid wordt verzorgd door tranen. In sommige gevallen kan er een afname in de traanproductie of een verslechtering van de traankwaliteit optreden. Deze toestand wordt medisch aangeduid als het syndroom van droge ogen of, in de volksmond, oogdroogte. Onvoldoende bevochtiging van het oogoppervlak kan zowel het comfort verstoren als de kwaliteit van het zicht verminderen.
Wat zijn de symptomen van Oogdroogte?
Oogdroogte kan aanvankelijk milde klachten veroorzaken; echter, indien niet tijdig behandeld, kan het op de lange termijn de levenskwaliteit aanzienlijk beïnvloeden. De meest voorkomende symptomen van oogdroogte zijn:
- Brandend, prikkelend en droog gevoel in het oog
- Gevoel van een vreemd voorwerp in het oog
- Roodheid en gevoeligheid
- Kleverige afscheidingen in het oog
- Overmatig tranen (reflex door oogdroogte)
- Ongemak bij het dragen van contactlenzen
- Gevoeligheid voor licht en wazig zien
Als u een of meer van deze symptomen ervaart, is het aan te raden een oogarts te raadplegen voor een evaluatie.
Wat zijn de oorzaken van Oogdroogte?
De oorzaken van oogdroogte kunnen zowel interne als omgevingsfactoren zijn. De meest voorkomende factoren zijn:
- Veroudering: De traanproductie neemt van nature af met de leeftijd.
- Hormonale veranderingen: Vooral bij vrouwen na de menopauze komt het syndroom van droge ogen vaker voor.
- Reumatische en auto-immuunziekten: Ziektes zoals het syndroom van Sjögren en reumatoïde artritis kunnen schade aan de traanklieren veroorzaken.
- Bepaalde medicijnen: Systemische medicijnen zoals antidepressiva, antihistaminica en bepaalde bloeddrukmedicatie kunnen de traanproductie negatief beïnvloeden.
- Vitamine A-tekort: Hoewel zeldzaam, kan het een verslechtering van de traankwaliteit veroorzaken.
- Omgevingscondities: Wind, droge lucht, airconditioning en langdurig schermgebruik kunnen oogdroogte verergeren.
- Gebruik van contactlenzen: Langdurig gebruik kan het oogoppervlak irriteren en het droogtegevoel versterken.
Wat helpt tegen Oogdroogte?
Wat helpt tegen oogdroogte? Het antwoord op deze vraag is van groot belang voor zowel het verlichten van symptomen als het behouden van de gezondheid van het oogoppervlak. Hier zijn enkele aanbevolen effectieve methoden:
- Gebruik van kunsttranen: Dit is de meest voorkomende en praktische oplossing. Varianten zonder conserveermiddelen zijn geschikter voor contactlensdragers.
- De omgeving vochtig houden: Luchtbevochtigers kunnen worden gebruikt in met airco of verwarmde ruimtes.
- Regelmatige waterconsumptie: De algemene vochtbalans van het lichaam beïnvloedt direct de traanproductie.
- Pauzes nemen bij comput gebruik: Lang naar het scherm staren verhoogt de verdamping van tranen. Het wordt aanbevolen om elke 20 minuten voor 20 seconden in de verte te kijken (20-20-20 regel).
- Voedingsmiddelen die omega-3 bevatten: Walnoten, lijnzaad en vette vissen zoals zalm kunnen de traankwaliteit verbeteren.
- Vermijd rook en wind: Tabaksrook en luchtstroom kunnen het oogoppervlak irriteren.
Hoe wordt het Syndroom van Droge Ogen gediagnosticeerd?
Het syndroom van droge ogen kan eenvoudig worden gediagnosticeerd met enkele tests uitgevoerd door een oogarts:
- Schirmer-test: Met een dun papieren strookje dat onder het onderste ooglid wordt geplaatst, wordt de traanproductie gemeten.
- Traanverdampingssnelheid: De tijd dat tranen op het oogoppervlak blijven, wordt geëvalueerd.
Deze tests bieden belangrijke informatie over de hoeveelheid en kwaliteit van de tranen en helpen bij het opstellen van een behandelplan.
Kunsttranen in de Behandeling van Oogdroogte
De meest gebruikte methode in de behandeling is het gebruik van kunsttranen. Deze druppels hydrateren en kalmeren het oogoppervlak door de eigenschappen van natuurlijke tranen na te bootsen. Ze kunnen meerdere keren per dag worden gebruikt, of vaker afhankelijk van het advies van een arts. Vooral voor dragers van contactlenzen moeten vormen zonder conserveermiddelen worden gekozen.
Leven met Oogdroogte
Voor individuen met chronische droge ogen zijn regelmatige oogonderzoeken, veranderingen in de levensstijl en het gebruik van geschikte druppels van groot belang. Droge ogen kunnen met de juiste behandeling en preventieve stappen onder controle worden gehouden. Bewust zijn van de aandoening is de belangrijkste stap om de gezondheid van de ogen te behouden.
Veelgestelde Vragen
Wat helpt tegen oogdroogte?
Oogdroogte ontstaat door onvoldoende bevochtiging van het oogoppervlak en kan de kwaliteit van het zicht verminderen als het niet wordt behandeld. Daarom moeten er maatregelen worden genomen om de symptomen te verlichten en het oogoppervlak te beschermen.
Een van de meest effectieve oplossingen is het regelmatig gebruik van kunsttranen. Deze druppels vullen tijdelijk het tekort aan tranen aan, hydrateren het oogoppervlak en verminderen klachten zoals branderigheid en irritatie. Op advies van een oogarts moet worden gekozen voor vormen zonder conserveermiddelen. Vooral voor contactlensdragers zijn deze druppels veiliger.
Het gebruik van luchtbevochtigers in droge en afgesloten ruimtes kan helpen om de uitdrogende effecten van verwarmings- en airconditioningsystemen te verminderen. Het verhogen van de dagelijkse waterconsumptie is ook belangrijk; de algemene vochtbalans van het lichaam beïnvloedt de traanproductie direct.
Omega-3 vetzuren (die verkregen kunnen worden uit bronnen zoals zalm, walnoten, lijnzaad) kunnen helpen bij het verbeteren van de traankwaliteit en het voorkomen van oogdroogte. Het beschermen van de ogen tegen wind, rook en vervuilde lucht, het verminderen van de tijd besteed aan computerschermen, en het nemen van regelmatige schermpauzes, dragen ook bij aan de bescherming van het oogoppervlak.
Wat zijn de oorzaken van oogdroogte?
Oogdroogte kan zich ontwikkelen door vele verschillende factoren en het identificeren van deze factoren is cruciaal voor het kiezen van de juiste behandelingsaanpak.
Een van de meest voorkomende oorzaken is de afname van de traanproductie als gevolg van veroudering. Vooral na de menopauze kunnen hormonale veranderingen bij vrouwen de functie van de traanklieren negatief beïnvloeden. Reumatische aandoeningen (zoals het syndroom van Sjögren, reumatoïde artritis, lupus) kunnen het immuunsysteem de traanklieren laten beschadigen.
Daarnaast kunnen sommige systemische medicijnen zoals antihistaminica, antidepressiva, bloeddrukmedicatie en anticonceptiepillen de traanproductie onderdrukken. Langdurig gebruik van contactlenzen kan het oogoppervlak irriteren waardoor zowel de verdamping van tranen toeneemt als de basis voor oogdroogte wordt gelegd.
Omgevingsfactoren behoren ook tot de belangrijkste oorzaken van oogdroogte. Vooral airconditioning, wind, lage luchtvochtigheid, tabaksrook en luchtvervuiling kunnen de traanfilm verstoren. Langdurig schermgebruik vermindert de frequentie van knipperen, wat leidt tot droogheid van het oogoppervlak. In zeldzame gevallen kan een tekort aan vitamine A ook leiden tot een afname van traanproductie.
Kan het syndroom van droge ogen behandeld worden?
Het syndroom van droge ogen wordt vaak gezien als een chronische en terugkerende aandoening. Daarom is het doel om de symptomen onder controle te krijgen en de levenskwaliteit te verbeteren in plaats van te zeggen dat het 'helemaal genezen' kan worden. Het behandelingsproces begint met het identificeren van de onderliggende oorzaak en wordt gepersonaliseerd gepland.
In de eerste fase is het meestal de bedoeling om de ontbrekende tranen aan te vullen met behulp van kunsttranen. Deze druppels helpen de symptomen te verlichten en kunnen langdurig worden gebruikt. Punctumpluggen, die de traanbuizen tijdelijk of permanent afsluiten, kunnen een effectieve oplossing bieden door de bestaande tranen langer in het oog te houden.
In sommige gevallen, vooral als er sprake is van ontsteking in de traanklieren, kunnen ook anti-inflammatoire oogdruppels of medicijnen die het immuunsysteem reguleren, aan de behandeling worden toegevoegd. Verbeteren van de omgevingscondities, verminderen van schermtijd en aanpassen van het dieet aan de gezondheid van de ogen zijn ook belangrijke onderdelen van het behandelingsproces.
Het syndroom van droge ogen kan permanent zijn; maar met de juiste diagnose, geschikte behandelingsmethoden en veranderingen in levensstijl kan het onder controle worden gehouden en de levenskwaliteit van patiënten aanzienlijk worden verbeterd.
Hoe lang moeten kunsttranen worden gebruikt?
Het gebruik van kunsttranen kan variëren afhankelijk van de ernst, oorzaak en levensstijl van de persoon met oogdroogte. Bij sommige mensen volstaat toepassing 2-3 keer per dag, terwijl in ernstigere gevallen van droge ogen de druppels elk uur of zelfs frequenter moeten worden gebruikt.
Het is van groot belang om de door de arts voorgestelde gebruiksfrequentie en inhoud te volgen. Vooral bij langdurig gebruik moeten kunsttranen zonder conserveermiddelen worden gekozen. Deze druppels gaan zacht om met het oogoppervlak en veroorzaken geen allergische of irriterende effecten. Ook voor contactlensdragers zijn deze druppels geschikter.
De behandeling met kunsttranen vereist meestal continue zorg. Droge ogen kunnen mogelijk niet geheel genezen, maar met het regelmatige en bewuste gebruik van de druppels kunnen de symptomen worden verlicht. Als de droogte en het ongemak in de ogen blijven bestaan of toenemen, is het belangrijk om het behandelplan opnieuw te laten evalueren door een oogarts.